PROFESJONALNE TŁUMACZENIE TO TAKŻE EDUKACJA.

Praca profesjonalnego tłumacza akademickiego polega na zrozumieniu i generowaniu zrozumienia. Czasami jednak pewne elementy języka źródłowego są trudne do oddania w języku docelowym, ponieważ zakładają one wiedzę kulturową. To właśnie tutaj tłumacze muszą stać się edukatorami, aby generować wszechstronne zrozumienie.

Profesjonalne tłumaczenie akademickie jest również usługą, a tłumacze są związani warunkami każdego projektu. Warunki te będą miały wpływ na podejście, jakie przyjmą w swoich wysiłkach na rzecz osiągnięcia kompleksowego zrozumienia.

W niniejszym artykule przedstawiono konkretne narzędzia, przykłady i pomysły, które pomogą tłumaczom poruszać się w tej dziedzinie i stać się biegłymi "translucatorami".

Parentheses

Nawiasy przerywają przepływ odczytów. Podczas gdy ich treść może pomóc w zrozumieniu, ich forma i pozycja mogą ją utrudniać. Nie powinny być używane lekko, ale czasami mogą być odpowiednie.

Ostatnio stacja radiowa i telewizyjna w moim rodzinnym mieście zaprosiła uczniów liceum na przedstawienie Wojennego Requiem Benjamina Brittena. Przed obejrzeniem spektaklu, uczniowie mieli zostać poinformowani o wojnie. Poniżej znajduje się przykład użycia nawiasów dla celów edukacyjnych:

Przykład (EN-DE):

W dniu zawieszenia broni Roy poszedł z matką do kina. →

Am Armistice Memorial Day (Gedenktag an die im Ersten Weltkrieg gefallenen Soldaten) ging Roy mit seiner Mutter ins Kino.

W tym przypadku uzasadnione wydawało się dodanie do nawiasów informacji o Dniu Rozejmu, ponieważ umożliwiło mi to wprowadzenie brytyjskiego słownictwa wojennego do niemieckich uczniów. Treść nawiasów była krótka i nie przerywała poważnie przepływu lektur, projekt miał wyraźnie na celu edukację uczniów, a nie było ustalonej liczby słów. Zachowałam się jak matka wkradająca warzywa do domowych hamburgerów.

Wyjaśnienie:

Czasami można dodać krótkie wyjaśnienia jako część tekstu docelowego. Poniżej znajduje się kolejny przykład z powyższego projektu.

Przykład

Ten nagrobek jest wymieniony przez Historyczną Anglię jako miejsce o szczególnym znaczeniu. →

Dieser Grabstein jest z historycznej Anglii, z brytyjskiego Denkmalschutzbehörde, jak również Stätte von besonderem Interesse aufgeführt.

Aby wyjaśnić, czym była "Historyczna Anglia", dodałem: brytyjski urząd ds. ochrony zabytków w niemieckim tłumaczeniu.

Przypisy

Jak nawiasy, przypisy przerywają tok czytania. Podczas gdy czytelnicy mogą je ignorować, przypisy mogą powodować dyskomfort.

Podsłuchiwanie rozmowy telefonicznej wymaga więcej wysiłku niż podsłuchiwanie rozmowy między dwoma osobami obok nas, ponieważ nasz mózg próbuje wypełnić luki. Sytuacja z przypisami jest podobna. Widząc ten mały numer w tekście, czytelnicy zastanawiają się: "Czego mi brakuje?". Aby zaspokoić swoją ciekawość, zmuszeni są gonić za informacjami gdzie indziej.

Podsumowując, przypisy nie powinny być wykorzystywane w sposób lekki.

Jednak, jak nawiasy, przypisy mają swoje miejsce. Tłumaczenia przysięgłe wymagają dokładnego przekazania informacji, w tym takich elementów jak opisy stanowisk pracy, znaki języka źródłowego oraz wymowa nazwisk i adresów.

W tym przypadku regularnie decyduję się na przypisy. Dodanie informacji w tekście głównym, takich jak całe adresy w alfabecie japońskim, a następnie ich alfabet fonetyczny, bardzo utrudniłoby czytelnikom spójne ujęcie treści. Jednak informacje te mogą być nadal potrzebne. W tym przypadku przypisy mogą służyć jako odniesienie dla urzędników.

Przykład

Świadectwo rejestracji (1)

Głowa rodziny (2)

Nazwisko, Nazwisko (3)

(1) oryginalna nazwa dokumentu: 住民票 jūminhyō (notatka tłumacza)

(2) oryginalny termin japoński: 世帯主 setainushi (notatka tłumacza)

(3) Nazwisko w języku japońskim: 小川博美 Ogawa Hiromi (notatka tłumacza)

Od czasu do czasu decyduję się też na przypisy w piśmie akademickim. Na przykład, podczas gdy niektóre osoby czytające tekst, który zawiera nieznane elementy kultury japońskiej, mogą być zainteresowane jedynie jego treścią, inne mogą być również zainteresowane aspektami językowymi. Wraz z odpowiednią uwagą wstępną można przekazać, że dodatkowe informacje dotyczące aspektów języka japońskiego są dostępne w przypisach, co daje czytelnikom swobodę ignorowania lub korzystania z tej opcji.

Tłumaczenie z japońskiego 

Kiedy wcześniej jadła onigiri (1) na lunch, teraz jadła kanapki lub makaron.

(1) Japoński: おにぎり - "nigiri" pochodzi od czasownika "nigiru" i odnosi się do działania polegającego na chwytaniu lub ręcznym formowaniu ryżu. Czasownik "o" jest honorowym przedrostkiem podnoszącym rangę tej szczególnej przekąski.

Słowo pożyczkowe czy tłumaczenie?

Zapytania o tłumaczenie często zawierają ograniczenia słów lub znaków, nie pozostawiając miejsca na wyjaśnienia, nawiasy lub przypisy. W tej sytuacji, tłumacze są czasami rozdarci pomiędzy oferowaniem niekompletnego tłumaczenia a wprowadzeniem nowego słowa zapożyczonego - słowa przyjętego do innego języka w jego oryginalnej formie.

Zastanawiam się na przykład, czy przy takich ograniczeniach: Czy mam przetłumaczyć japońskie słowo "onigiri" jako "kulka ryżowa", czy też zostawić je jako "onigiri"?

Tłumacząc to słowo, mogę przekazać przybliżoną koncepcję. Nie tłumacząc go, mogę zwrócić uwagę na fakt, że odnoszę się do specyficznie japońskiego przedmiotu. W zależności od kontekstu i celu, podanie czytelnikom tej informacji może być ważniejsze niż podanie im surowego terminu "kulka ryżowa". Przecież w erze Google mogą oni swobodnie przeglądać wszelkie brakujące im informacje.

Tak właśnie wyglądałaby każda z tych dwóch opcji:

Przykład

Wariant 1 (tłumaczenie)

Noriko podejrzewała, że problemy żołądkowe jej córki były spowodowane nagłą zmianą w kierunku diety opartej na pszenicy w Australii. Kiedy wcześniej jadła kulki ryżowe na lunch, teraz jadła kanapki lub makaron.

Opcja 2 (słowo pożyczkowe)

Noriko podejrzewała, że problemy żołądkowe jej córki spowodowane były jedzeniem głównie pszenicy zamiast ryżu od czasu przeprowadzki do Australii. Podczas gdy wcześniej jadła onigiri na lunch, teraz jadła kanapki lub makaron.

Opcja 1 zaczyna się od podpowiedzi, że nastąpiła zmiana w kierunku pszenicy; że poprzednia sytuacja związana ze spożywaniem ryżu może wynikać z ogólnej wiedzy (Noriko to japońska nazwa, a w Japonii ludzie głównie jedzą ryż), ale nie jest to wyraźnie stwierdzone. Dlatego też "piłeczka ryżowa" została wybrana, aby upewnić się, że ta istotna informacja została przekazana czytelnikom. "Piłeczka ryżowa" może być również najlepszym rozwiązaniem, jeśli w tekście skupiono się na zmianie diety córki.

Wariant 2 zmienił pierwotną strukturę tekstu, wprowadzając "ryż" w pierwszym zdaniu, aby pokazać, że "onigiri" jest japońską potrawą zawierającą ryż. Może to być również lepsza opcja, jeśli tekst skupia się na kulturowej alienacji córki w jej nowym otoczeniu, aby wyrazić jej tęsknotę za Japonią. Obie opcje są jednakowej długości. Obie są możliwe.

Czasami oryginalny kontekst przydaje się do wprowadzenia nowych słów zapożyczkowych.

Przykład

Maya, Noriko i Kento przywieźli onigiri, ale matka Mayi użyła pełnoziarnistego ryżu zmieszanego z sezamem, aby uzyskać kształt trójkąta, matka Noriko wypełniła biały ryż tuńczykiem i zawinęła go w arkusz suszonych wodorostów, a Kento przywiózł gotową bekonową onigiri.

To zdanie oferuje wiele kontekstów, dając czytelnikom dobre wyobrażenie o tym, co oznacza "onigiri". Zawiera ono również wersje w kształcie trójkąta i okrągłe, co sprawiłoby, że tłumaczenie "kuli ryżowej" byłoby niewłaściwe. Jest to doskonały przykład, kiedy skutecznie wprowadzić nowe słowo zapożyczkowe. Kontekst może edukować czytelników bez dodatkowych wyjaśnień.

Decyzja, czy użyć tłumaczenia, czy też słowa zapożyczonego, powinna być podjęta przez zadawanie sobie pytania:

- Czy kontekst może pomóc czytelnikom zrozumieć słowo pozostawione w języku źródłowym?

- Jeśli nie, to czy mogę go poprawić, tak?

- Co jest ważniejsze - dać czytelnikom podstawowe wyobrażenie o tym, czym jest "onigiri" (rodzaj kulki ryżowej), czy dać im do zrozumienia, że jest to zjawisko z innego języka i kultury?

- Która opcja bardziej sprzyja wyrażeniu ogólnego tematu i przedmiotu tekstu?

Wyjaśnienie pojęć opartych na elementach językowych

Czasami pojęcia omawiane w tekście opierają się na elementach językowych specyficznych dla języka źródłowego. Aby przekazać je czytelnikom, tłumacze muszą wyjaśnić te elementy językowe. W tym przypadku wskazane jest wprowadzenie słów w języku źródłowym i umieszczenie ich w kontekście, objaśnienie ich lub jedno i drugie.

Przykład

Co to jest aiki?

Atak ma trzy części:

1 Zamiarem atakującego jest zaatakować.

2 Miecz jest podniesiony

3 Miecz schodzi na dół

Aby ćwiczyć aikido, osoba atakowana musi złapać atak na etapie 1. Intencja polega na ruchu ki. Ai oznacza "zbierzcie się". Kiedy "spotykamy się" - kiedy komunikujemy się i wchodzimy w interakcje - na poziomie ki osiągamy aikido.

W tym przypadku używany jest kontekst, a wyjaśnienia są krótkie, ponieważ istniało ograniczenie słowne. Wyjaśnienia były jednak konieczne, aby dać wgląd w logikę, która jest używana do wyjaśnienia pojęcia aiki.

Wniosek

Tłumacze są również pedagogami. Czasami potajemnie, jak matki dodające zdrowe elementy do obiadu, o czym nie wiedzą ich dzieci, czasem otwarcie, jak w przypisach lub komentarzach oznaczonych "notatką tłumacza", a czasem wprowadzając nowe słowa do swoich czytelników w ich oryginalnym, obcym splendorze.

Pomocne może być uznanie wykształcenia za część pracy tłumacza. W ten sposób łatwiej jest określić, gdzie jest ono potrzebne i jakich narzędzi użyć w zależności od wymagań każdej pracy.

Jeśli tłumacze staną się ekspertami w "translucation" - produkcie edukacji i przekładu - mogą oświecić umysły swoich czytelników i dodać światu nowe światło.